اتیسم چیست و شناخت علایم این اختلال در کودکان
اتیسم اختلال عصبی رشدی است که در 3 سال اول زندگی کودک مشاهده می شود و از مهم ترین علام آن می توان به نقص در بر قراری ارتباط ، مشکل در تعاملات اجتماعی ، وجود الگو های محدود و تکراری در رفتار ، علایق و فعالیت ها است . علایم و شدت این اختلال بین کودکان متفاوت است و می توان از طیفی خفیف تا شدید باشد . هر خانواده ای در هر طبقه ی اجتماعی و اقتصادی می توانند فرزندی دارای اتیسم داشته باشند ، و به نظر می رسد که یک اختلال در سیستم عصبی که باعث عملکرد صحیح مغز می شود در ایجاد این بیماری موثر می باشد .بر اساس گفته ی مشاور در بیماران اوتیستیک مغز نمی تواند در زمینه ی رفتار های اجتماعی و مهارت های ارتباطی به درستی عمل کند و هم چنین در زمینه ی ارتباط کلامی و غیر کلامی ، رفتار های اجتماعی ، سرگرمی و بازی مشکل دارند .
شناخت اوتیسم
اختلال طیف اوتیسم به دو مقوله تقسیم می شود که یکی از آن ها اختلال در ارتباطات و تعاملات اجتماعی و دیگری الگو های رفتاری ، علایق یا فعالیت های محدود و تکراری . این اختلال بین کودکان بسیار بیشتر از گذشته شده است و شیوع آن در پسران پنج برابر بیشتر از دختران می باشد . والدین معمولا اولین کسانی هستند که متوجه تفاوت بچه هایشان می شوند . در ابتدا ممکن است والدین عدم پاسخگویی کودک به محیط اطرافش را به نا شنوایی او نسبت دهد ، اما گاهی متوجه می شود که فرزندشان می تواند بشنود ولی مانند سایر کودکان همسنش قادر به پاسخ نیست . گفتار کودکان مبتلا به این اختلال با پژواک گویی مشخص می شود یعنی این کودکان کلمات و عبارات شنیده شده را عینا تکرار می کنند . . آن ها ضمایر من و تو را جا به جا به کار می برند و در این کودکان رفتار های زیان بخش مثل کوبیدن سر ، رفتار های وا پی روی مانند قشقرق ، ابراز خشم ، کثیف کردن لباس ها و .... بسیار شایع است . در بیشتر موارد والدین متوجه عدم تمایل کودکشان به آغوش گرفته شدن ، تمایل وسواسی به عدم تغییر محیط ، رفتار های خود تحریکی مانند تکان خوردن ، دور خود چرخیدن ، حرکت دست ها و بال بال زدن ، رفتار های خود تخریبی مانند کوبیدن سر به جایی ، گاز گرفتن خود و ... نداشتن تماس چشمی با سایر افراد است . همانطور که گفتیم علت این اختلال مشخص نشده است اما می توان گفت که عوامل ژنتیکی ، آلودگی هوا ، سبک زندگی و ... می توانند در بروز این اختلال نقش داشته باشند .
علایم بیماری اوتیسم چیست ؟
در صورتی که والدین چندین نمونه از این رفتار ها را در کودکشان مشاهده کردند به شماره دکتر روانشناس تماس بگیرند و یا به متخصص مربوطه مراجعه نمایند که عبارت است از :
خنده های بی جا و یا گریه های بی جهت که به صورت مشکل رفتاری باشد نه عاطفی . مقاومت در برابر روش های معمول آموزش ، گریه توام با کج خلقی و پریشانی شدید بدون دلیل خاص ، تکرار طوطی وار ، عدم حساسیت نسبت به درد ، بازی کردن به تنهایی ، عدم ارتباط عاطفی ، چرخانیدن اشیا و نداشتن ارتباط چشمی ، نداشتن ارتباط با دیگر کودکان و کناره گیری از آن ها ، نا پختگی در مهارت های ظریف و غیر ظریف ، وابستگی بیش از حد نسبت به اشیا ، پاسخ های غیر متعارف به دریافت های حسی، نگاه کردن به دست ها و خیره ماندن به آن ها از ویژگی های این کودکان است که اگر کودک را از این کار منع کنیم جیغ می زند . حرکات تکراری که حتی ممکن است جنبه ی خود آزاری داشته اشد . دندان قروچه ، تنفر از هر گونه تغییر ، فقدان لبخند اجتماعی ، تنفر نسبت به تماس های فیزیکی و نداشتن تمایل به در آغوش گرفته شدن . اختلال در گفتار که در طیف های خفیف تا شدید میزان آن متفاوت است . طبق مطالعات کلینیک روانشناسی خوب گفتار در این کودکان شامل تکرار طوطی وار عبارات بلافاصله پس از شنیدن یا مواجهه با آن ها و نوع تاخیر یافته که شامل تکرار عبارت در زمانی پس از شنیدن آن گفتار طوطی وار خارج از محتوای اجتماعی رخ می دهد و به نظر می رسد که هیچ گونه ارزش اعتباری ندارد انواع دیگر مشکلات در این ودکان شامل اشکال در هماهنگی قسمت های مختلف و ترکیبات جمله است و گفتار بدون ریتم و بدون تن است . در این نوع کودکان ناتوانی رشد زبان درونی وجود دارد و کودک بدون حرف زدن و ابراز تکلم فکر می کند . زبان این کودکان یکنواخت است و بیشر به صورت خود مرکز بینی مطرح می شود .
طبق نظر مشاور خانواده ایرانی نکته ی مهمی که باید بیان شود این است که بالا بودن استرس در والدین باعث می شود میزان مشارکت کودک در فعالیت های روزمره کاهش یابد و از این طریق بر رشد کودک مبتلا به اوتیسم اثر منفی دارد . اختلال طیف اوتیسم در همه جای دنیا ، تمامی سطوح اقتصادی و اجتماعی و نیز تمامی نژادی و قومیت ها بروز پیدا می کند .
منبع : کلینیک روانشناسی انتخاب نو