شرایط موثر و مهم یادگیری برای کودکان و نوجوانان چیست ؟
عده ای تصور می کنند که اگر شاگردی در کلاسی ثبت نام کند ، یا بهره هوشی او بهنجار باشد و یا متعلق به یک خانواده مرفه باشد می تواند مطالب مربوط به آن درس را به آسانی یاد بگیرد . اما آزمایش ها و تحقیقات نشان می دهد که تا یادگیرنده آمادگی لازم را نداشته باشد نمی تواند چیزی بیاموزد . اکثر روان شناسان بهترین مطب روانشناسی ایرانی آمادگی را کیفیتی می دانند که لازمه ی آن رشد مطلوب بدنی و روانی یادگیرنده است . در ادامه به موارد مهم در این خصوص اشاره می کنیم .
هدف
یکی از شرایط موثری است که موجب بر انگیختن شاگردان به یادگیری می شود . وقتی شاگرد به خوبی بداند که هدف از آموختن یک ماده درسی چیست علاقه ی او به یادگیری افزایش پیدا می کند و تلاش او نیز بیشتر می شود . البته باید گفت که والدین نباید بنا به خواست خود یا بر پایه هوس ، هدف های دشوار و نا ممکن را برای فرزندشان تحمیل کنند ، زیرا در چنین شرایطی فرزندشان با شکست مواجه خواهد شد .
رشد طبیعی
منظور از رشد طبیعی مجموعه ای از دگرگونی های بدنی و روانی است که بر اثر وراثت و مرور زمان پدید می آید . اما باید دانست که رشد طبیعی بیانگر این امر است که یادگیرنده برای نوعی آموختن یا قبول مسئولیت به آن درجه رسیده است که می تواند کار خاصی انجام دهد .
افکار متعارض
این افکار زمانی به وجود می آید که دانش آموزان چیز های تازه و حیرت انگیز ، متناقض یا پیچیده را تجربه کنند . انسان زمانی که به فکر فرو می رود و به تلاش می پردازد که مسائل برایش روشن نباشد و پیچیدگی داشته باشد .
تجارب گذشت
آمادگی شاگرد ، در حد وسیعی تحت تاثیر تجارب گذشته اوست . یک فرد زمانی می تواند مفاهیم و مسائل جدید را درک کند که مفهوم و مسئله ی جدید ، با ساخت شناختی او مرتبط باشد . یادگیری مانند رشد است . همانطور که رشد جریان دائمی است ، یعنی گذشته و حال و آینده با هم ارتباط دارد ، یادگیری نیز جریانی است که تجارب گذشته پایه و اساس وضع فعلی آن را تشکیل می دهد و آن چه را که فرد در آینده خواهد آموخت باید متناسب با تجارب او در زمان حاضر باشد .
موقعیت و محیط یادگیری
محیط ممکن است فیزیکی باشد ، مانند نور ، هوا ، تجهیزات و امکانات آموزشی . طبیعی است هر چند امکانات آموزشی برای یک فرد بیشتر فراهم شود ، یادگیری بهتر صورت خواهد گرفت . طبق نظر مشاوران مرکز مشاوره خانواده محیط ممکن است که عاطفی باشد . رابطه ی شاگردان با هم ، رابطه ی والدین با هم و نگرش والدین و مربیان در زمینه ی تربیت کودکان ، همگی می تواند در میزان یادگیری شاگردان موثر باشد . موقعیت آموزشی منظم همراه با محبت و احترام متقابل ، نسبت به محیط های خشک و تهی از عواطف ، تاثیر بیشتری در یادگیری خواهد داشت . عاطفه به عنوان یک عامل بسیار مهم می تواند در جریان یادگیری عمل کند . عواملی نظیر عدم امنیت ، ترس ، اضطراب ، نومیدی ، شک و تردید می تواند در فعالیت های یادگیری شاگردان تاثیر گذاشته ، مانع یادگیری شوند .
روش تدریس معلم
طبق نظر روانشناسان مرکز مشاوره ازدواج بدون شک نیروی انسانی به ویژه معلم ، از مهم ترین عوامل تشکیل دهنده ی محیط های آموزشی است . تاثیر موقعیت و امکانات مناسب بر هیچ فردی پوشیده نیست اما امکانات و تجهیزات بدون وجود معلم کارایی لازم را نخواهد داشت . معلم با شناخت امکانات به تجهیز مناسب محیط آموزشی می پردازد ، محیط و امکانات آموزشی را سازماندهی می کند و موقعیت آموزشی مناسب را به وجود می آورد و با شناخت استعداد ، علایق و توانایی شاگردان ، آنان را در طریق صحیح یادگیری هدایت می کند . البته چنین نقشی به دانش و اعتقاد معلم بستگی دارد .
هوش و حافظه
طبق نظر روانشناس هوش به دو عامل وراثت و محیط وابسته است . و به عقیده ی آن ها هوش استعداد پی بردن به رمز و راز جهان ، کاربرد اندیشه منطقی و بهره گیری موثر از رویداد های زندگی است . وقتی محرکی از طریق حواس وارد دستگاه عصبی می شود ، از طریق حافظه ی کوتاه مدت و به یاری توجه و تکرار ، به حافظه دراز مدت سپرده می شود .و می توان گفت که مطالب معنا دار بهتر از مطالب بی معنا آموخته می شوند . و دیگر این که مطالب کلی بهتر از مطالب مجزا و پراکنده به حافظه سپرده می شوند و همچنین مطالبی که بتوانند به صورت رمز در آیند بهتر و سریع تر آموخته می شوند و به یاد آورده می شوند . و این که آشنایی نسبی فرد با مطالب آموختنی سبب می شود که مطالب جدید آسان تر و زود تر آموخته می شوند .
موارد دیگری نیز هستند که در یادگیری نقش مهمی دارند و ما بر خی از آن ها را برای آشنایی بیان کردیم اما توجه ، پاداش و تقویت ، تمرین و ... نیز در آن نقش مهمی را به همراه دارند .
منبع : کلینیک روانشناسی انتخاب نو
نویسنده - مدیر سایت
نویسنده - مدیر سایت
نویسنده - مدیر سایت
نویسنده - مدیر سایت